การขยายพันธุ์มะนาวด้วยใบ หนึ่งต้นได้เป็นพันกิ่ง

ปัจจุบันมะนาวมีความต้องการทางตลาดสูง และ เป็นพืชผลทางการเกษตรที่มีราคาก็ดี โดยเฉพาะในช่วงฤดูแล้งนั้นมะนาวขาดตลาดมักจะมีราคาแพงเอามากๆเลยทีเดียว หากสามารถขยายพันธุ์ในจำนวนมากๆ และ ทำให้ผลผลิตออกได้ในช่วงหน้าแล้งได้ก็สามารถทำเงินได้ไม่น้อยเลยทีเดียว

วันนี้จึงขอนำเสนอ เทคนิคการขยายพันธุ์มะนาว “ด้วยใบ” ตามแบบฉบับของ ครูติ่ง ณ ศูนย์เรียนรู้เศรษฐกิจพอเพียง ธ.ก.ส. บ้านเกาะเนียง จ.สตูล มาให้ลองได้ศึกษาและลองทำดู ซึ่งเป็นวิธีที่สามารถขยายพันธุ์มะนาวได้ทีละมากๆ ในคราวเดียว

วัสดุอุปกรณ์ที่ต้องเตรียม

1. กิ่งมะนาวที่มีใบติดด้วย ไม่อ่อนจนเกินไป

2. กาบมะพร้าว

3. น้ำยาเร่งราก

4. หนังยาง

5. ถุงร้อน

ขั้นตอนวิธีการทำ

1. นำกาบมะพร้าวมาตัดเป็นท่อนยาวราว 2.5-3 ซม. แล้วนำไปแช่น้ำไว้จนชุ่มจากนั้น ใช้ค้อนทุ บจนกาบมะพร้าวแตกออกนุ่มขึ้น ( เพื่อทำให้กาบมะพร้าวนุ่ม และ ม้วนเป็นก้อนได้ง่าย )

2. เมื่อได้กาบมะพร้าวที่นุ่มดีแล้ว ให้นำมาห่อม้วนเป็นรูปทรงกลม แล้วรัดหนังยางให้แน่น ( แนะนำให้นำตะปูปักลงไปบริเวณด้านบนของกาบมะพร้าวเพื่อเจาะรู เพื่อง่ายต่อการปักกิ่งมะนาว )

3. จากนั้นทำการเตรียมใบมะนาว โดยการตัดใบให้ติดกับก้านด้านบนใบเล็กน้อย ยาวประมาณ 1-1.5 ซม. ดังรูป

4. ขั้นต่อมาตัดใบมะนาวออกให้เหลือเพียงครึ่งใบ การทำแบบนี้จะให้การขยายพันธุ์มะนาวเป็นไปอย่างรวดเร็วและลดภาระการคายน้ำของใบมะนาว

5. จากนั้นทำการลอกเปลือกหุ้มก้าน วิธีการนี้จะช่วยเพิ่มพื้นที่ในการออกรากของมะนาว โดยให้ใช้มีดตั ดตามความยาวของก้านมะนาว 1-3 รอย ( ขั้นตอนนี้ต้องระมัดระวังอย่าออกแรงมากเกินไปจนทำให้ก้านมะนาวขาดออกจากกัน)

หากไม่ทำเช่นนี้รากจะออกเฉพาะที่ปลายรอยตัดเท่านั้น ทำให้ต้นมะนาวที่นำไปปลูกไม่แข็งแรงออกรากน้อย (ขั้นตอนนี้ถือเป็นขั้นตอนสำคัญที่จะเพิ่มพื้นที่ในการออกรากมากขึ้นนั่นเอง)

6. จากนนั้นให้นำกิ่งที่ลอกเปลือกเรียบร้อยแล้ว ไปจุ่มในน้ำยาเร่งราก แล้วเอาไปผึ่งลมให้แห้งสนิท ถ้าไม่แห้งสนิทเมื่อนำไปเสียบในกาบมะพร้าวอาจจะทำให้กิ่งและใบมะนาวเน่าได้

7. เมื่อกิ่งและใบมะนาวแห้งดีแล้ว นำไปเสียบในกาบมะพร้าวที่เตรียมไว้จนมิดก้าน พอเสียบได้ 4 ก้อน ก็ให้นำนำมามัดรวมกันแล้ว ไปจุ่มน้ำให้ชุ่มแล้วใส่ไว้ในถุงร้อน ทำถุงร้อนให้พองออกแล้วมัดปากถุงให้แน่น โดยระวังอย่าให้ใบมะนาวสัมผัสกับถุงร้อน ถ้าเกษตรกรท่านใดมีห้องพ่นหมอก สามารถนำพันธุ์มะนาวที่ทำเสร็จเรียบร้อยแล้วเข้าเพาะในห้องพ่นหมอกได้เลย อากาศและความชื้นในห้องพ่นหมอกจะช่วยให้แตกรากเร็วขึ้นและที่สำคัญเพิ่มอัตราการรอดของพันธุ์มะนาวได้มาก

9. เมื่อได้ถุงที่มีก้อนกาบมะพร้าวเสียบใบมะนาวอยู่ด้านในเรียบร้อยแล้ว ให้เอาไปตั้งไว้ใต้ต้นไม้ที่มีร่มเงา ให้โดนแสงบ้างเล็กน้อย เมื่อผ่านไป 1 เดือน จะพบว่ามะนาวจะเริ่มออกรากหรือเริ่มติดตายอด หรือถ้าเป็นมะกรูดจะใช้เวลานานประมาณ 3-4 เดือน จึงจะเริ่มออกรากและติดตายอด ซึ่งถ้าจะให้สมบูรณ์ควรรอทั้งรากและตาออกมาทั้งคู่ จึงเริ่มนำไปลงถุงชำต่อไปได้เลยค่ะ

ข้อดีในการขยายพันธุ์มะนาวด้วยใบ

ถึงแม้ว่าเกษตรกรมีพันธุ์มะนาวที่ดี เพียงต้นเดียวก็สามารถขยายพันธุ์มะนาวได้เป็นจำนวนหลายร้อยหลายพันต้นได้ ซึ่งได้ผลผลิตจำนวนมากกว่าการปักชำกิ่มะนาวหรือการขยายพันธุ์มะนาวที่นิยมกัน และ ยังทำให้มะนาวที่ลูกดกสามารถรักษาลักษณะดีๆของต้นเดิมเอาไว้ได้ เช่น ลูกดก ต้นต่ำ แข็งแรง

ขอบคุณที่มา  คมชัดลึก, บันทึกลุยทุ่งกับ ธกส. , postnoname