สำหรับปัญหาเรื่องปุ๋ยและพื้นที่ไม่เหมาะกับการทำเกษตร ควรเลือกปลูกพืชผักในแบบที่แตกต่าง ซึ่งการทำเกษตรแบบนี้มีหลากหลายสารพัดวิธีที่อาจไม่มีอธิบายในเชิงวิชาการ แต่สำหรับวิธีนี้ มีหลักอ้างอิงจากเกษตรกรหลายคนที่ทำสำเร็จมาแล้ว ขอเรียกง่ายๆ ว่า“การปลูกผักบนคันดินหรือการทำคันดินปลูกผัก” โดยภาษาที่เข้าใจกันในสากลบอกไว้ว่าเป็น วิธีทำเกษตรแบบ Hugelkultur
การปลูกและทำแปลงถั่วฝักย าวแบบพอเพียง สร้างรายได้ยั่งยืน ต้นกำเนิดคือ เกิดจากการสังเกตุธรรมชาติ ที่เกิดการทับถมของเศษกิ่งไม้ใบไม้ขอนไม้ จนก่อเกิดเป็นกองเศษอินทรีย์วัตถุ นานวันเข้าก็ถูกย่อยสลายและกลายเป็นเนินดินเหมาะกับการปลูกพืชผักโดยไม่ต้องรดน้ำใส่ปุ๋ยในเวลานาน
การทำเกษตรแบบ Hugelkultur
คือวิธีการทำเกษตรที่เกิดจากการสังเกตุธรรมชาติ ว่าในบริเวณต้นไม้หรือกิ่งไม้ที่ล้มที่ร่วงทับถมกันในป่านั้น จะเป็นพื้นที่ที่สามารถรักษาความชื้นได้ดีกว่าบริเวณอื่นๆ โดยรอบและมักจะมีตะไคร่ มอส หรือเห็ดเกาะตามขอนไม้ โดยเฉพาะในหน้าแล้ง ดินบริเวณขอนไม้ก็จะมีความชื้นมากกว่าบริเวณอื่น
เมื่อไม้ย่อยสลายก็จะทำให้ดินบริเวณใกล้ๆ ขอนไม้มีความอุดมสมบูรณ์มากกว่าบริเวณอื่นด้วย ตลอดระยะเวลานานนับ 10 ปี หลังจากที่เศษซากพืชถูกย่อยสลายจนหมดสิ้นแล้ว บริเวณดังกล่าวก็จะกลายเป็นกองดิน (mound) ที่มีธาตุอาหารมากมาย
เมื่อสามารถใช้พื้นที่เหล่านั้นให้เกิดประโยชน์โดยการนำพืชผักไปปลูกก็จะมีอัตราการงอกสูง เทคนิคดังกล่าวเรียกว่า Hugelkultur ซึ่งเป็นภาษาเยอรมันแปลว่า mound culture น่าจะแปลเป็นภาษาไทยว่า วัฒนธรรมเนินดิน ซึ่งฟังดูแปลกๆ และไม่สื่อความหมายมากนัก จึงอาจใช้ชื่อว่า Hugelkultur ตามเขา หรือ การปลูกผักบนคันดิน หรือ การทำคันดินปลูกผัก เอาไว้เป็นแปลงเกษตรสำหรับปลูกผักนั่นเอง
ทำเกษตรบนคันดินอย่ างไร ให้ได้ผล
วิธีการทำเกษตบนคันดินแบบ Hugelkultur ก็คือ ใช้ท่อนซุงหรือพวกกิ่งไม้ เศษใบไม้ใบหญ้าต่างๆ มากองสุมเป็นฐานและก่อเป็นแปลงผักให้สูงขึ้นเพื่อใช้ในการปลูกผักหรือทำประโยชน์ต่างๆ ด้านการเกษตรอินทรีย์ ซึ่งประโยชน์ของการปลูกผักโดยวิธีนี้คือ
พืชผักที่เราปลูกนั้นจะได้รับสารอาหารจากกิ่งไม้เศษไม้ที่นำมากองสุมๆ เอาไว้และถูกย่อยสลายด้วยธรรมชาติ เป็นการช่วยให้อาหารและความชื้นตามธรรมชาติ โดยแปลงเกษตรแบบนี้ แทบจะไม่ต้องรดน้ำเลยหรือใช้น้ำน้อยมากในการรดน้ำให้พืชผัก
ประสิทธิภาพที่จะได้สำหรับการปลูกผักบนคันดิน หรือการทำคันดินปลูกผักด้วยวิธี Hugelkultureนี้คือเราจะต้องทำให้แปลงผักกองสุมนี้ให้สูงและกว้าง ยิ่งสูงมากกว้างมาก ก็ยิ่งไม่ต้องเปลืองน้ำกันมาก
การทำเกษตรบนคันดิน Hugelkultur
แต่ขอแนะนำ ให้เอาไม้หรือซากพืชที่สามารถย่อยสลายได้ในระยะเวลาสั้นๆ นะครับหากนำไม้สดมากองสุมๆ กันอาจต้องใช้เวลาเป็นปีเพื่อจะได้แปลงผักแบบนี้ แต่รับรองว่าทำแล้วจะได้แปลงผักที่ไม่ต้องรดน้ำจนชุ่มไปอีกนานเลยทีเดียว
ข้อมูลระบุว่า
การทำแปลง Hugelkulture 1 ครั้งสามารถใช้งานได้ยาวนานเกิน 10 ปี เอาไปลองกันเลย ผู้เขียนคิดว่าหากนำวิธีนี้มาจัดสวนล่ะก็ สวนจะอยู่กับเราไปอีกหลายสิบปีเลยทีเดียว ที่สำคัญไม่ต้องรดน้ำพรวนดินกันบ่อย ๆ ดีมาก ๆ เลยวิธีทำเกษตรแบบนี้