ชะอม เป็นพืชผักสมุนไพร เป็นไม้พุ่มที่มีขนาดย่อม เป็นพืชยื่นต้นมีอายุหลายปี มีลำต้น และกิ่งก้านมีหนามแหลม เป็นผักมีกลิ่นแรง ใบและยอดชะอมใช้รับประทาน มีถิ่นกำเนิดในแถบประเทศเอเชียใต้ และเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ นิยมปลูกกันในหลายประเทศทั่วไป มีประโยชน์และสรรพคุณทางยา ใช้นำมารักษาโรคต่างๆ ได้หลายอย่าง และสามารถนำมาประกอบ ปรุงอาหารเมนูต่างๆ ได้มากมายหลากหลายเมนู ชะอมเป็นผักมีกลิ่นแรง จะมีกลิ่นเฉพาะตัว
เคล็ดลับในการปลูกชะอมให้ได้ผลดี
1. สำหรับกิ่งที่เหมะสมที่สุดในการปลูก จะอยู่ที่ความยาว 25 ถึง 35 เซนติเมตร
2. จากนั้นเตรียมหลุมปลูกชะอม โดยให้ทำการขุดหลุม มีความลึก 1 ฟุต กว้าง 1 ฟุต (ไม่ควรขุดลึก เพราะจะทำให้รากอึดอัดและส่งผลต่อการงอกของราก) จากนั้นให้รองก้นหลุมด้วยการใช้ปุ๋ยคอกโรยลงไป และเว้นระยะห่างหลุมในการปลูกแต่ละต้น 2 เมตร
3. ทยอยนำต้นกล้าของชะอมมาปลูก แล้วกลบดินลงไปให้แน่น จากนั้นกลบดินที่ขุดจากก้นหลุมตามลงไป
4. ใช้ฟางข้าว เศษหญ้า หรือแกลบ ห ย า บ คลุมโคนต้นกล้าไว้เพื่อคงความชื้น
5. จากนั้นก็รดน้ำ และให้ปุ๋ยตามปกติ เมื่อปลูกได้ประมาณ 3 เดือน ต้นชะอมจะมีความสูง 2 เมตร ช่วงนี้ไม่ควรไปทำการ เ ด็ ด ยอดชะอม เพราะจะทำให้ชะอมแตกยอดสูงเกินไป ส่งผลให้เก็บผลผลิตได้ยากขึ้น ควรรอให้โคนต้นแตกยอดแขนงให้สูงเท่าต้นแม่
6. พอยอดแขนงสูงสูงเท่ากับต้นแม่ ก็ให้โน้มกิ่งแขนงและกิ่งแม่ จากอีกต้นไปยังอีกต้นที่อยู่ใกล้กัน แล้วค่อยใช้ตอกมัดกิ่งให้ติดกันไว้
7. แล้วช่วงนี้จะเป็นการ “ทำ ส า ว” ให้กับต้นชะอม โดยการใช้ปุ๋ย เ ค มี สูตร 46-0-0 วิธีการทำคือ ให้นำปุ๋ยสูตรนี้แช่น้ำไว้ในระดับเข้มข้นจนปุ๋ยไม่สามารถละลายได้อีก แล้วค่อยกรองเอาแต่น้ำ จะได้ปุ๋ยน้ำเข้มข้น นำไปพ่นทางใบเพื่อให้ใบร่วง แล้วรออีกวันใบจะเป็นสีดำ รออีก 3 วัน ใบจะร่วงหมดต้น (การพ่นน้ำปุ๋ยเข้มข้นนี้ต้องระวังเป็นอย่างมาก ควรแต่งกายให้รัดกุม อย่าให้โดนผิวหนัง ดวงตา หรือทางเดินหายใจ)
8. เมื่อใบร่วงหมดแล้ว จากนั้นค่อยนำน้ำเปล่ามาพ่นเพื่อชำระล้างปุ๋ยเข้มข้นออก และเป็นการเปิดตายอดใหม่ให้ชะอมออกยอดเยอะขึ้น ดกขึ้น สุดท้ายก็ให้ ฮ อ ร์ โ ม น จิบเบอเรลลิน ซึ่งจะช่วยควบคุมการเจริญเติบโต และมีผลต่อการพัฒนา การยืดของข้อ การงอก การพักตัว การออกดอก
แนะนำ : หากจะปลูกชะอม แนะนำให้ปลูกในช่วง ช่วงปลายเดือนเมษายน เป็นช่วงเริ่มต้นฤดูฝน ซึ่งจะเหมาะสมที่ในการปลูกชะอม
เคล็ดลับที่เรียกว่า การ ทำ ส า ว จะช่วยเพิ่มผลผลิตของชะอมให้เยอะมากยิ่งขึ้น ซึ่งเป็นวิธีที่เกษตรกรที่ปลูกชะอมแบบมืออาชีพเขามักจะทำกัน ใครอยากจะปลูกชะอมให้โตไว ยอดดกแบบมืออาชีพ ก็อย่าลืมนำเคล็ดลับไปทำกันดูนะคะ รับรองว่าไม่ผิดหวังแน่นอน
การขยายพันธุ์ ชะอมมีอยู่ 2 แบบหลักๆ
1. โดยการตอนและปักชำ
วิธีนี้เป็นวิธีที่ง่ายและสะดวก จึงเป็นที่นิยมของเกษตรกรส่วนใหญ่ เพียงแค่เลือกกิ่งที่สมบูรณ์ ไม่แก่ หรืออ่อนจนเกินไป แล้วตัดกิ่งให้มีความยาว 1 คืบ โดยให้มีตาติดอยู่กับกิ่งสัก 3-4 ตา นำกิ่งที่เลือกไปปักชำลงถุงที่มีดินปลูกผสมของขี้เถ้า ปุ๋ยคอก และแกลบ อัตราส่วน 3 : 3 : 1
2. โดยการใช้เมล็ด
วิธีนี้ก็จะใช้เมล็ดในการปลูก ซึ่งมีข้อดีก็คือ จะทำให้รากยึดเกาะพื้นดินได้ดี ลำต้นแข็งแรง ไม่โค่นล้มง่ายเมื่อเจอลมแรงๆ มีรากแก้วที่หยั่งลึก ทำให้หาอาหารและน้ำได้ดีกว่าแบบปักชำ และออกยอดอ่อนได้แบบไม่ขาดช่วง แต่วิธีนี้จะใช้เวลานานในการเพาะปลูก
ขอบคุณที่มา : ศูนย์รวมความรู้การเกษตร